NOEL NGỌT VÀ LỜI BÌNH CỦA NGUYỄN XUÂN DƯƠNG
Dấu yêu ơi
Mùa vai kề vai
Mà như xa vắng ?
Mến thương ơi
Đông đã mềm trên lá
Tuổi theo mùa
Từng hạt nắng chậm rơi
Noel ngọt ngào khúc ca Giáng Sinh
Em hiện hữu hay giấc mơ níu đêm bước phiêu bồng
Mây lang thang cuối trời
Ngày có còn trong veo mắt nắng ?
Những đóa đêm trinh nguyên
Người người đắm say
còn ta mong ngóng?
Nhớ nhung ơi
Tóc có pha sương mềm
Noel ngọt trắng đêm
Ăm ắp nhân gian
Vàng, nhũ hương, mộc dược...
Từ trên cao
Chúa cúi nhìn chốn khổ nạn
Lung linh
Căm giận?
Khổ đau?
Hạnh phúc?
Nhân gian còn tràn ngập
Yêu thương ?
(Phạm Thị Phương Thảo - Trích trong tập Mắt Sóng- NXB VH 2013)
BÀI BÌNH CỦA NHÀ PHÊ BÌNH NGUYỄN XUÂN DƯƠNG
Dẫu cho cuộc đời còn lắm bão giông , còn nhiều ngang trái , đầy căm giận khổ đau... nhưng thơ của Phạm Thị Phương Thảo bao giờ cũng vậy, luôn dịu dàng, êm ái, huyền ảo, mê say và đặc biệt luôn tràn ngập niềm tin yêu cuộc đời.
Đọc bài thơ “Nọel ngọt” của chị được viết từ nhiều năm trước, ta càng cảm nhận rõ điều đó .Chỉ một đêm Noel ngắn ngủi mà hiện sinh trong thơ chị bao điều kì diệu và cũng nhiều trăn trở.
Đêm Noel huyền ảo và kì diệu với bao người vai kề vai tay trong tay đi đến các nhà thờ trong mùa Giáng Sinh.Trong đêm Noel ngọt ngào và dấu yêu của thi nhân .Nói vậy có nghĩa rằng Noel ngọt là do thi nhân sáng tạo ra trong khát vọng đắm say chứ chưa hẳn là hiện hữu trong đời.
Trong cảnh vai kề vai mà sao thi nhân như hụt hẫng
" Dấu yêu ơi
Mùa vai kề vai
Mà như xa vắng.."
Vâng, vắng xa một dáng hình yêu dấu, vắng xa một bờ vai , một bàn tay cho thi nhân tựa vịn nắm cầm để cùng nhau sánh bước trong dòng người ồn ạ đắm say .Một chút cô đơn-một chút thôi trong đêm giá lạnh vì xung quanh náo nức quá .Ta hiểu thi nhân đi đón Noel chỉ có mình đi với chính mình trong dấu yêu của cuộc đời
Rồi cái rét ngọt mềm của mùa đông như đánh thức nỗi niềm trong thi nhân bừng dậy .Cái rét của mùa đông đang mềm trên lá cành .Vì chính nỗi niềm thi nhân đang mềm lại trong dấu yêu của cuộc đời.dù phải xa người yêu, thi nhân vẫn không cảm thấy lòng mình giá buốt.Lại một nỗi niềm xốn xang nữa ùa về vừa yêu thương và cũng vừa tiếc nuối
"Mến thương ơi
Đông đã mềm trên lá
Tuổi theo mùa
Từng hạt nắng chậm rơi.. "
Trong thương mến của cuộc đời, của đất trời dịu ngọt lại nhắc nhở thi nhân về sự hữu hạn của thời gian kiếp người, về cái phút giao thoa của năm cũ và năm mới. Năm cũ qua đi và năm mới đã đến Đời người lại thêm một tuổi .Khi đã qua nửa cái “trăm năm” của đời người, cảm thức về sự trôi đi của thời gian thường vướng vất, nặng nề .Ta không níu giữ được thời gian mà nó cứ theo mùa trôi đi như hạt nắng của mùa đông chậm rơi xuống vai xuống tóc ta . Ai chẳng tiếc nuối khi mùa đông dịu mềm của thi nhân trôi đi và mùa xuân náo nức đang ùa ập tràn về .Đoạn đường ngắn ngủi đưa ta trở về với cát bụi đang bị cắt xén bớt đi.Tuổi cứ theo mùa trôi đi không dừng lại..
Trong khoảng mông mênh thực ảo, trong vòng tay dấu yêu của xa vắng, trong mến thương của cuộc đời, trong giọt nắng chậm rơi và rét mùa đông cứ làm mềm thân lá .Thi nhân đã không thể nhận chân nổi chính mình đang tồn tại hay không tồn tại.Cứ thế người thơ ấy lang thang theo những ý nghĩ và hoài niệm cùng gió, cùng mây, cùng cảnh vật và con người... trong đêm Noel ngọt ngào
"Noel ngọt ngào điệp khúc giáng sinh
Em hiện hữu hay giấc mơ níu đêm bước phiêu bồng
Mây lang thang cuối trời
Ngày có còn trong veo mắt nắng?
Đây là những câu thơ được viết ra từ trong cõi vô thức. Hình như cái thực,cái ảo cứ đan xen quyện hòa trong nhau . Ngày quyện hòa trong đêm . Một chút nghi ngờ không hiểu " Ngày có còn trong veo mắt nắng? " Mắt nắng nó có hình hài sao đây mà ta vẫn cảm thấy sự hiện hữu của nó bởi câu thơ đa nghĩa đẹp quá , nó cứ níu kéo ta đi vào cõi thẳm sâu của nỗi buồn xa vắng nhiều tiếc nuối .
Những đóa đêm trinh nguyên
Người bên người đắm say
Sao còn ta mong ngóng "
Ai đã nhìn thấy “đóa đêm” của tác giả như thế nào ? Một từ mới đã được đưa vào từ điển tiếng Việt vì đây là lần đầu tiên tôi gặp nó trong đời và cả trong thơ. Tôi cứ băn khoăn mãi phải đến khi đọc câu thơ "Người bên người đắm say " Tôi mới bừng ngộ đó là những đóa hoa người đắm say trong đêm Nọel ngọt ngào của Phạm Thị Phương Thảo . Nhìn những đóa hoa đêm đắm say thi nhân lại chạnh lòng: " Sao còn ta mong ngóng "
Vẫn là nỗi chờ mong dài như vô tận . Có lẽ các thi nhân là thế bao giờ họ cũng nhân hậu trong cô đơn và sáng tạo, nỗi đợi chờ trở nên tươi mới mà họ vẫn cứ khát vọng, sẻ chia những gì trinh nguyên tốt đẹp của cuộc đời . Hình nh ư họ luôn có chức năng phân thân để có thể lãng du trong cõi ảo và hiện hữu trong cõi thực mà cảm nhận thế giới khách quan, cảm nhận vũ trụ mà những người bình thường chúng ta không cảm nhận được . Chỉ khi đọc kỹ thơ họ ta mới thức ngộ ra những điều kì diệu mà thi ca mang đến
Rồi thi nhân lại trở về với hiện thực và trào dâng một nỗi nhớ nhung
" Nhớ nhung ơi
Tóc có pha sương mềm
Noel ngọt trắng đêm "
Vẫn vương vất một chút hoài niệm và đưa ra một câu hỏi như bâng quơ mà nao lòng ta đến vậy? Sương trắng hay tóc thi nhân đã có đôi sợi sương mềm ? Câu thơ lắng rồi mà vẫn đọng lại trong ta một nỗi buồn man mác đầy vơi vì đã có chút gì của sự phai tàn và nuối tiếc.
Thi nhân bỗng bừng thức một lần nữa và chợt nhận ra rằng đây là đêm Noel của trần gian với bao lễ vật đang dâng lên đức Chúa Trời
" Ăm ắp nhân gian
Vàng,nhũ hương,mộc dược"
Nhưng thật bất công từ trên xanh thẳm trời cao ấy Chúa đã nhìn xuống cỏi nhân gian buồn thương này những gì vậy. Thi nhân đã gửi đức Chúa trời một câu hỏi lớn:
" Từ trên cao
Chúa cúi nhìn xuống trần gian khổ nạn
Lung linh sắc màu
Căm giận
Khổ đau
Hạnh phúc? "
Đức Chúa Trời có thấu hiểu trên cán cân công lý của Người trong ba phần khổ đau ,căm giận , hạnh phúc thì cái nào nặng nhẹ hơn .Nhưng chắc chắn hạnh phúc là thứ mong manh nhỏ bé nhất dưới cõi nhân gian đau buồn này. Nhưng đối với nhà thơ Phạm Thị Phương Thảo, chị vẫn đặt niềm tin yêu cuộc sống và sự lạc quan vào cuộc đời:
Mắt nhân gian
Còn tràn ngập yêu thương?
Đó luôn là tâm thế của nhà thơ Phạm Thị Phương Thảo . Tôi còn nhớ rõ trong tập thơ trước mang tên “ KHÚC RU NOI LƯNG NÚI” nhà thơ cũng đã khẳng định tâm thế của mình bằng câu thơ đầy bản lĩnh:
"TRƯỚC BÃO GIÔNG TÔI BÌNH THẢN MỈM CƯỜI "
(Nguyễn Xuân Dương cảm nhận)
Tác giả bài viết: Nguyễn Xuân Dương