Tôi được cháu trai thông báo: năm nay sẽ
sang mộ cho bố cháu ( anh trai tôi ). Đến ngày hẹn tôi lên xe về quê. Tuy trời
mùa Đông nhưng thời tiết ấm áp, trời khô ráo thuận lợi vô cùng. Đi trên chuyến
xe giường nằm từ bến Nước Ngầm lúc 8h 30 khởi hành về đến nhà tôi chỉ 5 tiếng
đã về đến ngõ, trên quãng đường ngót 300 cây số.
Hà
Nội – Diễn Châu trước đây xa vời vợi. Ngày tôi nhập học ở Hà Nội cũng quãng đường
ấy đi mất trên 12 tiếng vì nhiều phà qua sông, đường số 1 lúc ấy chật hẹp, mặt
đường chỗ thì rải đá cấp phối, đoạn thì trải bê tông nhựa. đoạn nào bằng phẳng
xe chạy chỉ được 40km trên giờ, đoạn nào đường xấu thì tốc độ chỉ nhanh hơn xe
đạp. Chuyện đó cách đây đã 60 năm (1959 ).
Về đến nhà mọi việc đã được các cháu chuẩn
bị sẵn sàng. Một cái tiểu sành men màu xanh ngọc với hoa văn rất đẹp, vuông vải
đỏ bọc hài cốt, nước ngũ vị hương thơm phức, một cái bàn con đặt tiểu khi làm lễ,
cùng hoa quả bánh kẹo đủ cả. Tại hiện trường đã chuẩn bị chăng dây treo bóng điện
và máy nổ. Thầy cúng chẳng ai xa lạ, chính là con rể cả của ông nói rằng giờ tốt
là giờ sửu nghĩa là từ 1h đến 3 h sáng ngày mồng 6 tháng chạp năm Kỷ Hợi là phải làm
cho xong, hoàn tất mọi việc.
Đúng 1 giờ đêm, hai người thợ vạm vỡ khỏe
mạnh có thâm niên việc bốc mộ hàng chục năm nay vào việc chóng vánh. Khu nghĩa
địa là vùng cát pha nên việc đào bới không mấy vất vả như nơi khác. Quan tài dần
dần lộ ra. Con cháu tập trung rất đông quanh mộ chờ đón lúc thiêng liêng gặp
ông sau 7 năm vắng bóng.
Sau khi vét gọn sạch sẽ đất cát trên mặt
quan tài, hai người thợ nghỉ mười phút uống rượu, ăn trầu chuẩn bị vào công việc
trọng đại nhất là bật ván thiên và làm những công việc tiếp theo. Nhưng khi bật
nắp ra một hiện tượng lạ đập vào mắt mọi người: một lớp xốp như phủ một lớp tuyết
trắng trên bề mặt thân thể ông. Đồng thời một luồng khí rất hôi tỏa ra chung
quanh mộ. Mọi người sợ hãi chạy tản ra quanh đó. Giữa đêm khuya trời tối trên
bãi tha ma ấy trong một đêm đông lạnh giá có ai mà không sợ cho được. Hai phu mộ
cũng sợ và tản ra cách đó gần chục mét, vơ vội những gì cháy được gom lại thành
đống to và đốt. Hơi lửa và khói đã làm mọi người trấn tĩnh lại, bàn luận sôi nổi
cách xử lý thế nào cho đúng.
Theo hai người phu mộ kể: hành nghề hàng chục năm nay họ chưa gặp hiện tượng này
bao giờ và phán rằng đây thật sự là ngôi mộ đang phát. Nên đậy nắp lại và xây cố
định bằng gạch. Đứng trước một quyết định khó khăn cấp thiết như thế, mỗi người
mỗi ý thật khó mở lời, trông chờ quyết định của con trai ông. Một số anh em con
cháu đang làm ăn thuận lợi chỉ muốn đậy nắp lại và xây vĩnh viễn, nhưng có ý kiến
khác cho rằng: việc đã lỡ dở thế này phải bốc triệt để. Ý kiến của tôi cứ bốc
đi vì việc xây mộ mới tại nghĩa trang dòng tộc đã làm. Hai phu mộ cố gắng hoàn
tất để chuyển ông vào chung khu tổ tiên, ông bà là tốt nhất. Trước đòi hỏi như
vậy hai người thợ lại tiếp tục công việc. Cũng may, sau nửa tiếng lớp tuyết phủ
đã bớt đi, mùi hôi thối đã giảm nhiều nên thợ có động lực mạnh mẽ hơn. Trước
đây khi nhập quan, gia đình mặc cho ông bộ com lê còn mới nên phần thịt da phía
mông đùi phải gỡ mà chưa tiêu hết. Vất vả nguy hiểm là vậy nhưng 2 người thợ tỏ
ra chu đáo không kêu ca nữa. Chúng tôi biết ơn họ vì đã làm việc đến nơi đến chốn.
Tiền công có thể tăng lên chút ít nhưng cao cả nhất là tình cảm của hai người đối
với gia đình chúng tôi.
Lau rửa và xếp hài cốt vào tiểu xong, hai
phu mộ ở lại hoàn trả mặt bằng cho xóm. Con cháu đưa ông về khu nghĩa trang họ
tộc làm lễ và hạ huyệt đã xây sẵn. công việc chóng vánh. Chỉ lấp cát, xây mấy
hàng gạch rồi úp những tấm đá đã gia công, úp mái là xong. Mặc dù có sự cố là
thế, nhưng mọi việc đã hoàn tất đúng thời gian thầy cúng đã định. Sau đó chừng 1
tiếng, trời đổ mưa to đến suốt cả ngày hôm sau. Mọi việc trôi chảy, thật may mắn
và hình như mọi điều được ông phù hộ. Thật là thiên thời, địa lợi, nhân hòa làm
cho ai cũng vui mừng…
Có một điều thú vị thế này: sáng mồng 5
tôi đang nằm trên xe về quê, anh bạn tôi là Kiến trúc sư Doãn Quang Tuấn gửi
cho tôi một video bằng messenger ghi lại buổi bên khảo cổ khai quật một ngôi mộ
cổ đã 300 năm tại Hà Nội. Sau khi đào xong các lớp đất, mở quan tài thấy người
xưa bọc thi thể bằng nhiều lớp vải nên gỡ ra rất lâu. Thi thể còn nguyên vẹn.
Sau khi các chuyên gia lấy các mẫu vật cần thiết, người ta đặt lại thi thể
trong quan tài cũ và chôn lấp tại đó. Tôi băn khoăn về chuyện trùng hợp này. Dù
sao được xem video của bạn, tôi cũng hình dung được công việc sang mộ cho anh
trai tôi. Kts Doãn Quang Tuấn không hề biết tôi có việc tương tự như thế vì lâu
lắm rồi chúng tôi không liên lạc với nhau.
Một sự tình cờ nhưng thật có lý để tôi
nghĩ tới sự linh thiêng mà duy vật chưa giải thích được…
